Bệnh tai biến mạch máu não là gì? Nguyên nhân nào gây ra tai biến mạch máu não? Vì sao căn bệnh này lại hay gặp trong mùa hè nắng nóng? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu ngay qua bài viết sau đây:
Thời tiết nắng nóng kéo dài khiến
cơ thể mệt mỏi, dễ ốm, đặc biệt những người có bệnh mạn tính, tiền sử
tăng huyết áp... nếu vận động ngoài trời nắng nóng rất dễ bị đột quỵ. Những
người đã đột quỵ thì cũng dễ bị tái phát nếu không biết cách phòng
ngừa.
Những lầm tưởng về tai biến mạch máu não
Tai biến mạch máu não là căn bệnh
gây tử vong cao nếu không biết xử trí cấp cứu đúng dễ bị di chứng liệt nhẹ tới
nặng. Nhiều người lầm tưởng nghĩ tai biến mạch máu não chỉ hay gặp vào mùa lạnh,
tuy nhiên trên thực tế mùa nắng nóng cũng dễ bị tai biến. Do thời tiết mùa hè
thay đổi thất thường, chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm cao. Trong những ngày nắng
nóng, độ ẩm không khí cao gây nên cảm giác mệt mỏi cũng như việc mất nước qua
hơi thở, mồ hôi cũng có thể gây rối loạn về đông cầm máu và gây tai biến nhất
là ở người trung niên, cao tuổi do sự lão hóa của các cơ quan trong cơ thể nên
sự thích ứng với môi trường không được nhanh như tuổi thanh niên.
Mặt khác, để chống lại sự tăng
nhiệt độ của cơ thể trước nhiệt độ của môi trường (hoặc sự tăng nhiệt do tập thể
dục, chơi các môn thể thao), cơ thể điều tiết sự thích ứng nhiệt độ bằng cách
tăng sự bài tiết mồ hôi để hạ nhiệt cơ thể. Sự ra mồ hôi dẫn tới cơ thể mất nước
và muối, đồng nghĩa sẽ dẫn tới giảm khối lượng tuần hoàn trong cơ thể. Nếu sự
bù nước, muối không được kịp thời rất dễ gây ra hiện tượng tụt huyết áp, thiếu
máu não, tai biến mạch não thoáng qua.
Đối với trường hợp đã từng có tiền
sử bị bệnh xơ vữa mạch máu, tăng mỡ máu khi mất nhiều nước, giảm khối lượng tuần
hoàn sẽ gây ra hiện tượng cô đặc máu, sự lưu thông máu sẽ khó khăn rất dễ hình
thành huyết khối làm tắc lòng mạch máu não gây tai biến mạch máu não.
![]() |
Tai biến mạch máu não là bệnh nguy hiểm hay gặp trong mùa hè, vì sao? |
Các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não
Tất cả các nguyên nhân gián tiếp
hay trực tiếp làm giảm một phần hay hoàn toàn khả năng cung cấp máu tới một phần
hay toàn bộ não bộ đều có thể gây ra bệnh lý tai biến mạch máu não.
Xơ vữa mạch máu gây hẹp lòng mạch
máu, huyết khối gây bít tắc lòng mạch: tăng mỡ máu, đái tháo đường, rối loạn nhịp
tim, bệnh van tim...
Các yếu tố khác làm tăng nguy cơ
tai biến mạch máu não ở người cao tuổi vào mùa hè là: ngại uống nước, tiểu đêm,
tiểu nhiều lần gây hạ huyết áp tư thế khi dậy đột ngột trên giường (nam giới
do bệnh lý tuyến tiền liệt, nữ do bệnh suy yếu cơ bàng quang,...).
Thoái hóa đốt sống cổ gây chèn ép
2 động mạch đốt sống cổ cung cấp máu cho não. Ngoài ra, đối với người bị căng
thẳng thần kinh, mất ngủ cũng dễ bị tai biến mạch máu não.
Xử trí ban đầu tai biến mạch máu não
Luôn luôn phải nghĩ đến tai biến
mạch não trước tất cả các trường hợp có triệu chứng thiếu sót thần kinh xuất hiện
đột ngột hoặc cấp tính. Các biểu hiện gợi ý là: rối loạn ý thức, co giật cục bộ,
thiếu sót vận động hoặc giảm cảm giác (liệt, rối loạn cảm giác 1/2 người, liệt
mặt); Rối loạn lời nói (nói khó, thất ngôn); Rối loạn thị giác (mù, bán manh);
Liệt dây thần kinh sọ. Tính chất đột ngột hoặc cấp tính có thể là ngay lập tức
hoặc trong vòng nhiều phút đến vài giờ. Một số trường hợp tai biến mạch não có
thể xuất hiện tương đối âm thầm kín đáo làm khó nhận biết trên lâm sàng.
Khi có biểu hiện trên cần xử trí
đúng bằng cách: Người nhà nên nới lỏng quần áo và để người bệnh nằm trên mặt phẳng,
giúp bệnh nhân có tư thế nằm nghiêng an toàn (gối đầu cao khoảng 30 độ và ở tư
thế nằm nghiêng để tránh nguy cơ bị sặc do các chất tiết ra từ miệng). Cần phải
thông khí cho bệnh nhân để tránh những cơn co giật. Tuyệt đối không cho bệnh
nhân ăn, uống gì khi nghi ngờ bệnh nhân bị đột quỵ và không tự ý cho bệnh nhân
uống bất kỳ một loại thuốc nào. Nếu bệnh nhân khó thở hoặc có biểu hiện ngừng
thở thì người nhà hoặc người chứng kiến
cần thực hiện hô hấp nhân tạo bằng miệng để tránh trường hợp bệnh nhân ngừng thở.
Giúp bệnh nhân thở đều, thở sâu hơn và chậm hơn để họ bình tĩnh trở lại và máu
cũng như ôxy có thể lưu thông lên não nhanh hơn.
Sau khi sơ cứu, cần nhanh chóng
đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời, tránh đưa bệnh
nhân đi xa vì thời gian di chuyển kéo dài càng làm cho tình trạng bệnh sẽ nặng
hơn và nguy cơ tử vong cao hơn.
Lời khuyên thầy thuốc
Muốn dự phòng tốt tai biến mạch
não, mùa hè cần lưu ý: ăn đủ chất, uống đủ nước theo nhu cầu hoạt động của cơ
thể. Chống được tăng mỡ máu vì tăng mỡ máu gây xơ vữa mạch não, cô đặc máu và
tăng huyết áp. Hậu quả của tăng mỡ máu sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho tai biến
mạch máu não xảy ra.
Dự phòng hiện tượng tăng cân quá
mức, thừa cân, béo phì. Chống lão hóa, xơ vữa động mạch (chống tăng mỡ máu,
không hút thuốc lá, điều trị tiểu đường, điều trị tăng huyết áp,...). Sử dụng
điều hòa nhiệt độ hợp lý. Không sử dụng bia rượu nhiều vì uống bia rượu say gây
ra giãn mạch, hạ huyết áp tư thế. Sử dụng thường xuyên gây gan nhiễm mỡ, tăng mỡ
máu, xơ gan.
Nguồn:
http://benh-soimat.blogspot.com/ (Theo SKĐS)